Blockchain technologie wordt vaak in één adem genoemd met bitcoin. Blockchains zijn echter in staat veel meer te doen dan alleen te fungeren als onderliggende technologie voor een betaalmiddel of betalingssysteem. Bitcoin als geld is slechts één van de vele toepassingen van blockchains. Maar laten we beginnen bij het begin: wat heeft blockchain technologie voor waarde voor betaalmiddelen?

Wat is geld?

Geld is natuurlijk een begrip dat je al je hele leven lang hoort. Naast de standaard valuta’s als dollars en euro’s zijn er tegenwoordig ook cryptomunten zoals bitcoin en litecoin. Deze cryptocurrency’s dienen als geld. Maar vanaf welk punt kun je bitcoin ‘echt’ geld noemen? Om dat te kunnen doen moet je eerst weten wat geld nu eigenlijk is. Om beter te begrijpen wat geld is heb ik gewoon de definitie opgezocht.

De Dikke Van Dale omschrijft geld als volgt: “algemeen ruilmiddel van metaal of papier.” Een erg ouderwetse omschrijving, want tegenwoordig gaat het merendeel van transacties gewoon digitaal, bijvoorbeeld met de pinpas van bankrekening naar bankrekening.

Een betere definitie vond ik op finler.nl: “Geld is een ruilmiddel dat in brede kring als betaalmiddel wordt aanvaard.” Geld kan volgens deze definitie dus van alles zijn. Vroeger gebruikte de mensheid stenen en kraaltjes. Nu plakken wij een bepaalde waarde op papier of metalen munten. Maar ook de pixels op jouw scherm als je op jouw bankrekening inlogt geven voor jou aan hoeveel geld jij bezit. Al deze middelen worden of werden in een brede kring aanvaard, het is algemeen bekend wat je kunt verwachten voor 2 munten die één euro waard zijn. Wanneer je bitcoin als geld gaat zien hangt erg af van jouw definitie van ‘brede kring’. In dit artikel gaan we er voor het gemak even vanuit dat die brede kring al bestaat met bedrijven als Microsoft, WordPress en Subway die betalingen in bitcoin accepteren.

Ingewikkelde handel

Geld is er om mensen in staat te stellen makkelijk te handelen met elkaar, het is een ruilmiddel. Je wil als bakker niet met een kruiwagen vol brood naar de fietsenmaker gaan voor een nieuwe fiets. Die ruil, of waardetransactie, doe je graag op een simpelere manier: met geld dus. De transactie van een bakker en een fietsenmaker is door het gebruiken van geld vrij simpel. Je ruilt geen goederen voor goederen, maar goederen voor geld.

Door de jaren heen is het handelen echter steeds ingewikkelder geworden. Iedereen handelt met elkaar. Om deze transacties goed te laten verlopen vertrouwen wij op derde partijen om deze transacties goed te keuren. Een praktijkvoorbeeldje: jij wil in een webshop een paar artikelen kopen die bij elkaar 100 euro moeten gaan kosten. Op het moment dat jij je geld over wil gaan maken naar de rekening van de webshop, checkt jouw bank of jij dat wel mag. Heb jij voldoende betalingsruimte op jouw bankrekening? Dan kan de transactie doorgaan. Is dat niet het geval, dan geeft de bank dat door en kun je geen artikelen bestellen.

Dat klinkt heel erg logisch, en dat is het ook. Jouw transactie moet toch gecontroleerd worden zodat je zeker weet dat jij je geld krijgt en er niet gesjoemeld kan worden? Dat klopt: en daar is het netwerk van bitcoin een ideaal middel voor. De derde partij, in dit geval een bank, is niet meer nodig als je gaat betalen.

Bitcoin als geld: transacties zonder banken

Derde partijen zijn op het netwerk van bitcoin (en andere cryptocurrency’s) niet meer nodig om jouw transacties goed te keuren. Dat wordt namelijk door het netwerk zelf gedaan. De software van bitcoin zorgt er voor dat er een gezamenlijke boekhouding bijgehouden kan worden van elk bitcoin adres. Dit is openbaar en niet in het bezit van één partij. Dit digitaal grootboek noemen we: de blockchain.

Elke deelnemer aan het netwerk, een node, heeft de gehele boekhouding van het bitcoin netwerk opgeslagen staan. Op basis van wiskundige principes worden transacties gecontroleerd door zogeheten bitcoin miners. Die wiskundige formules zorgen er ook voor dat elke transactie terecht komt bij de node.

Zodra de nodes hun goedkeuring geven voor een transactie is de transactie definitief en kan deze niet meer worden terug gedraaid. Net als bij de eerder besproken transactie via een bank, wordt er dus goed gecontroleerd of een transactie wel doorgang kan vinden. Als iemand bijvoorbeeld bitcoin probeert te sturen vanaf een adres waar niets op staat, zullen de nodes niet akkoord gaan met de transactie en komt de transactie ook niet op de blockchain terecht. Dit is dus controle van een transactie zonder dat daar een andere partij aan te pas komt. Geen bank, geen notaris, alleen de blockchain.

Één waarheid

Wat er op de blockchain staat is dus de waarheid. Iedereen kan controleren of dit klopt. Elke transactie vanaf het moment dat het bitcoin netwerk is gestart is terug te vinden. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op deze website. Hier zie je links onderin de transacties die op dit moment plaats vinden. Allemaal te controleren, allemaal te bekijken.

Op het gebied van betalen snijdt de blockchain dus de derde partijen uit een betalingsovereenkomst. Er is geen notaris, bank of andere partij nodig om te vertellen of jouw transactie wel of niet door kan gaan. Het netwerk doet de uitvoering én de controle, dat maakt derde partijen overbodig. Best handig, als je het mij vraagt.